Ż

Tel. (74) 8 148 411
E-mail: anmed@ladek.eu

INFORMACJE!

Laboratorium uruchomiło numer tymczasowy. W godzinach pracy prosimy o kontakt pod nr 690 322 850
Od dnia 25.09.2024 do odwołania wydawanie wyników w Lądku -Zdroju od godziny 13:30 do 14:00
W dniu 18.04.2025r. laboratorium czynne do 13:00
Wydawanie wyników od 12:30 do 13:00

Spis badań

Ż

Żelazo

KRÓTKO O BADANIU

Żelazo. Pomiar stężenia żelaza w surowicy krwi, przydatny w diagnostyce niedoborów i nadmiaru żelaza.

WIĘCEJ INFORMACJI

Pomiar stężenia żelaza w surowicy krwi . Żelazo (Fe) w organizmie wchodzi w skład: hemoglobiny (67%), ferrytyny i hemosyderyny (30%) oraz transferyny, mioglobiny, cytochromów i katalaz. Ilość żelaza w organizmie zależy od: podaży w pokarmie, wchłaniania w przewodzie pokarmowym, utraty w przewodzie pokarmowym, w drogach rodnych lub moczowych (utrata wraz z komórkami nabłonka) oraz od rozmieszczenia żelaza w ustroju. Pomiar stężenia żelaza w surowicy nie zawsze odzwierciedla poziom zapasów pierwiastka w ustroju. Jego stężenie wykazuje dobową zmienność, nawet do 40%. Istotny wpływ na wynik badania ma także obecność ostrych stanów zapalnych, które w rezultacie prowadzą do obniżenia stężenia osoczowego żelaza, przy zachowaniu prawidłowych rezerw. Należy także pamiętać, że zmiany poziomu żelaza w surowicy obserwuje się dopiero w późniejszych etapach niedoboru tego pierwiastka. Stężenie fizjologiczne poziomu żelaza jest zmienne. Średnie stężenie jest niższe u kobiet niż u mężczyzn, przy czym u kobiet wykazuje zmienność w przebiegu cyklu miesięcznego i spadek w drugiej połowie ciąży. Wraz z wiekiem u obu płci ulega obniżeniu. U dzieci tuż po urodzeniu jest wyższe niż u dorosłych, potem spada i między 3. a 7. rokiem życia osiąga poziom charakterystyczny dla dorosłych.Niedobór żelaza w organizmie prowadzi do niedokrwistości z niedoboru żelaza i może wynikać z niedostatecznej podaży, np. w przypadku diety ubogiej w żelazo, zaburzenia wchłaniania, okresu intensywnego wzrostu, ciąży lub przy niewyrównanej utracie w następstwie krwawień.Podwyższony poziom żelaza może być konsekwencją przedawkowania preparatów żelaza, hemolizy wewnątrznaczyniowej, chorób wątroby oraz hemochromatozy wrodzonej.

PRZYGOTOWANIE DO BADANIA

Krew pobierać na czczo między godz. 7.00-10.00. Zaleca się, by ostatni posiłek poprzedniego dnia był spożyty nie później niż o godz.18.00. Ze względu na rytm dobowy żelaza należy zachować tę samą porę pobierania krwi.

CZYNNIKI MOGĄCE MIEĆ WPŁYW NA WYNIK BADANIA

Hemoliza zawyża wynik. Zmienność dobowa stężenia żelaza dochodzi do 40%. Oznaczenie zakłóca duże stężenia bilirubiny i trójglicerydów. Czas oddzielenia surowicy od skrzepu nie powinien przekraczać 2 godzin.

MOŻLIWE PRZYCZYNY ODCHYLEŃ OD NORMY

Przyczyny wzrostu: niedokrwistość hemolityczna, wielokrotne przetoczenia krwi, hemochromatoza, nadmierna podaż (preparaty), niedokrwistość aplastyczna, zespół mielodysplastyczny, uszkodzenie wątroby (np. wirusowe zapalenia wątroby).

Przyczyny obniżenia: zmniejszona podaż (achlorhydria, resekcja żołądka, zaburzenia wchłaniania, biegunki), krwawienia z przewodu pokarmowego, dróg moczowych, obfite miesiączki, ostre stany zapalne, choroby przewlekłe (m. in. nowotwory).

Żelazo - całkowita zdolność wiązania żelaza (TIBC)

KRÓTKO O BADANIU

TIBC. Całkowita zdolność wiązania żelaza (TIBC), przydatna w diagnostyce zaburzeń gospodarki żelazem i w diagnostyce anemii.

WIĘCEJ INFORMACJI

TIBC (ang. Total Iron Binding Capacity) oznacza maksymalną ilość żelaza (Fe3+) potrzebną do wysycenia transferryny. Badanie wykonywane jest w diagnostyce zaburzeń gospodarki żelazem, w niedokrwistości mikrocytarnej i ogólnie w ocenie niedożywienia. Stanowi także pośrednią miarę ilości transferryny w krwi. Transferryna jest białkiem osocza transportującym jony żelaza (Fe3+) do tkanek, a następnie do wnętrza komórki. Chemicznie jest kompleksem białka apotransferryny z żelazem. Żelazo transportowane jest przez transferrynę do miejsc magazynowania (siateczka retikuloendoplazmatyczna, wątroba) oraz do miejsc syntezy związków zawierających żelazo (głównie tkanka erytropoetyczna). Wysycona żelazem transferryna wychwytywana jest przez powierzchniowy receptor na komórkach docelowych. Po internalizacji kompleksu żelazo w komórce jest uwalniane i wiązane z ferrytyną lub hemosyderyną, a apotransferryna wraca do krążenia. Prawidłowy stopień wysycenia miejsc wiążących żelazo w transferrynie wynosi ok. 30 do 38%. Stężenie transferryny zależy przede wszystkim od dostępności żelaza. W niedoborze żelaza wzrasta, zwiększając tym samym potencjał wiązania żelaza. Na stężenie transferryny wpływa poza tym wiele czynników, m.in.: stan zapalny (ostra faza), ciąża, terapia estrogenowa, choroby wątroby oraz niedożywienie. TIBC oznacza się jako stężenie żelaza w krwi mierzone po wcześniejszym dodaniu do pobranej próbki surowicy żelaza dla wysycenia transferryny. Badanie może być wykonane bezpośrednio lub parametr można wyliczyć z wartości UIBC (utajona zdolność wiązania żelaza) i stężenia żelaza w surowicy (TIBC = UIBC + żelazo w surowicy).

PRZYGOTOWANIE DO BADANIA

Parametr wykazuje zmienność dobową. Krew pobierać na czczo między godz. 7.00-10.00. Zaleca się, by ostatni posiłek poprzedniego dnia był spożyty nie później niż o godz.18.00.

MOŻLIWE PRZYCZYNY ODCHYLEŃ OD NORMY

Przyczyny obniżenia wartości: hemochromatoza, zatrucie żelazem, stany zapalne, choroby nowotworowe, przewlekłe choroby wątroby, niedożywienie, zespół nerczycowy, enteropatie z utratą białka;

Przyczyny wzrostu wartości: niedobór żelaza (w niedokrwistości hipochromicznej mikrocytarnej), ciąża, terapia estrogenowa.